In gesprek met Oskar van Dongen, Radiation Protection Advisor NAM
Als Radiation Protection Advisor bij de NAM is Oskar van Dongen eindverantwoordelijk voor het naleven van de kernenergiewet. Iedere stralingsdeskundige die bij de NAM werkzaamheden uitvoert, moet door Oskar geautoriseerd worden. Zo ook de stralingsdeskundigen die door IVM worden ingezet.
Omdat Oskar eindverantwoordelijk is voor hun werkzaamheden, is een goede samenwerking tussen Oskar en de stralingsdeskundigen in het veld enorm belangrijk. We gingen met hem in gesprek over de aanpak die hij hanteert om voor een optimale communicatie te zorgen en er zo op toe te kunnen zien dat alle regels worden nageleefd en werkzaamheden veilig worden uitgevoerd.
Wat doet een stralingsdeskundige?
Bij het winnen van olie en gas komen er verschillende stoffen mee uit de aarde waaronder stoffen die van nature licht radioactief zijn. Dit fenomeen wordt aangeduid met NORM (Natural Occuring Radioactive Material). Deze stoffen hebben allen een eigen specifieke activiteit, de Low-Specific Activity (LSA). Zoals de naam al doet vermoeden, zijn deze stoffen (licht) radioactief en kunnen gevaarlijk zijn voor gezondheid.
Stralingsdeskundigen verrichten metingen en bevorderen de stralingshygiëne zodat er veilig gewerkt kan worden. Stralingshygiëne is het geheel van maatregelen dat blootstelling aan vrijgekomen radioactieve straling beperkt of voorkomt. Deze regels zijn bedoeld om de nadelige effecten zo veel mogelijk te beperken.
De inzet van stralingsdeskundigen bij de NAM
Wij vroegen Oskar in wat voor hoedanigheid hij met de stralingsdeskundigen van IVM werkt;
“Omdat in onze installaties sedimenten met natuurlijke radioactieve stoffen (NORM/LSA) kunnen ophopen , moet er in veel gevallen een stralingsdeskundige aanwezig zijn als een van onze installaties opengemaakt wordt, bijvoorbeeld voor onderhoud en reiniging.
We hebben zelf meerdere stralingsdeskundigen in dienst die werken volgens de stralingsbeschermingsvoorschriften van de NAM. Bij een onderhoudsstop kunnen we echter meer capaciteit nodig hebben, en dan huren we externe stralingsdeskundigen in, meestal bij IVM. Iedere stralingsdeskundige moet over de juiste kwalificaties en actuele certificaten beschikken. Daarnaast moet iedere externe stralingsdeskundige eerst door mij geautoriseerd worden. Vervolgens is het aan de operationele afdelingen om bij capaciteitsgebrek op tijd geautoriseerde externe stralingsdeskundigen in te huren.”
De geautoriseerde stralingsdeskundigen moeten naast hun expertise ook bekend zijn met de NAM stralingsbeschermingsvoorschriften die Oskar heeft opgesteld. Bij vragen of onduidelijkheden is hij het aanspreekpunt.
Foto's: © NAM
Niet alleen fungeert hij als vraagbaak, bij bepaalde werkzaamheden bepaalt hij hoe de taak uitgevoerd moet worden, niet de stralingsdeskundige op locatie. Oskar licht toe:
“Als er bijvoorbeeld onderdelen of afval vervoerd moet worden wat radioactief is, krijg je te maken met de regels voor het vervoer van gevaarlijke stoffen, het ADR. De radioactieve stoffen moeten voor transport volgens het ADR geclassificeerd worden en die classificatie voer ik altijd uit. Dit is ook bekend onder de stralingsdeskundigen, dus in dit soort situaties nemen ze altijd contact op.”
Het belang van benaderbaar zijn
Oskar is zijn carrière als stralingsveiligheidsdeskundige in de jaren ’90 al begonnen, en werkt sinds 2007 bij de NAM. Hij merkt op dat het van belang is dat de communicatie tussen de stralingsdeskundigen op locatie, en de stralingsdeskundige op kantoor goed verloopt.
Oskar: “Als je al langer met mensen samenwerkt, is het vaak ook makkelijker om even te bellen of te mailen met een vraag. Maar het is voor mij belangrijk om benaderbaar te zijn voor iedereen. Niet alleen voor de stralingsdeskundigen van IVM, maar voor alle stralingsdeskundigen die bij NAM rondlopen. Ik heb al deze mensen geautoriseerd en het is belangrijk dat ze volgens onze voorschriften werken en het NORM/LSA logboek op de juiste manier bijwerken. Als er vragen of onduidelijkheden zijn, wil ik niet dat mensen schroom hebben om op mij af te stappen.
Om dit te bevorderen heb ik een online stralingsdeskundigenbijeenkomst georganiseerd voor de stralingsdeskundigen van IVM. Het doel was om elkaar beter te leren kennen en om informatie te delen. Dit is zo goed bevallen, dat in overleg met Herbert van Larsdonk van IVM besloten is om deze bijeenkomst jaarlijks te herhalen.”
Oskar legt de lat terecht hoog. Het is zijn doel dat de kwaliteit van de stralingsbescherming optimaal is, voldoet aan de wetgeving en er overal veilig gewerkt wordt. Daarom heeft hij duidelijke regels opgesteld, die iedere stralingsdeskundige moet volgen. Maar soms komt het voor dat een regel praktisch lastig uit te voeren is. Het kan dan nodig zijn af te wijken van de standaard voorschriften.
“Als een regel om wat voor reden dan ook niet uitvoerbaar is, is er ruimte om af te wijken van de standaard voorschriften; veiligheid moet immers werkbaar zijn. Hier gaan we echter niet lichtzinnig mee om, dit moet gestructureerd en in overleg met mij gebeuren. Pas nadat ik er toestemming voor heb gegeven, mag er van de regels afgeweken worden”.
Langdurige en vruchtbare samenwerking
Net als de NAM, heeft IVM praktische veiligheid hoog in het vaandel staan. Wij vinden het belangrijk dat veiligheid werkbaar en praktisch is. Door veiligheid nuchter en pragmatisch te benaderen, kunnen wij helpen om werk veiliger te maken. Dit doen we niet alleen al sinds de jaren ’80 bij de NAM, maar in verschillende branches, op alle veiligheidsniveaus. Zo voorkomen en verminderen we letsel, schade, ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Hierdoor verkleinen we (faal-) kosten en vergroten we het werkplezier en het welzijn van de medewerkers en de organisatie.
Wilt u weten hoe IVM u kan ondersteunen op het gebied van arbeidsveiligheid? Neem vandaag nog contact met ons op.
"Dankzij IVM is het makkelijker voor mij om een crash stop te handelen. De periode dat veel van mijn tijd opgeslokt werd door het begeleiden van mangatwachten is voorbij. IVM zet direct de juiste mensen op de juiste plek in waardoor ik me meer kan concentreren op alle andere zaken zoals de techniek, coördineren, veiligheid algemeen, veiligstellen installatie etc."
Stork
E. van der Tuuk, Construction manager
"Tijdens deze stop bleek hoe belangrijk het is om veiligheidsregels te blijven herhalen en dat veilig werken toch niet altijd vanzelfsprekend is. Tijdens de dagelijkse rondes van de veiligheidstoezichthouders moest er bijvoorbeeld herhaaldelijk gewezen worden op het ongewenste gebruik van mobiele telefoons. Bijzondere voorvallen werden ter plekke goed aangepakt en vervolgens besproken in de toolbox."
BioMCN
Mw. K. Boersema, VGM-coördinator
"We zijn een BRZO bedrijf waar we met verschillende gevaarlijke stoffen te maken hebben. Wanneer bij onderhoudsstops tanks en leidingen geopend worden hebben we te maken met line-breaking, dat is bij ons echt een aandachtspunt. Je hebt dan wel mensen nodig die kundig zijn met line-breaking. De veiligheidskundige ondersteuning van IVM hierbij is erg goed. We hebben een prettige samenwerking en goede ervaring met de medewerkers van IVM."
PPG Coatings
Dhr. M. Peters, EHS Manager
"De mensen bij IVM zijn vakbekwaam. De manier waarop zij in het veld werken, als veiligheidskundige of veiligheidscoach, is heel open. Ze weten op een prettige manier de discussie benaderbaar te maken, en werken zo verbindend tussen hun eigen rol en de rol die anderen in het veld hebben. Ze hebben kennis op HSE-niveau, zijn kundig en multifunctioneel inzetbaar. De relatie met IVM gaat ver terug en biedt veel vertrouwen. Als ik veiligheidspersoneel nodig heb ga ik daarom naar IVM."
NAM
Dhr. J-H. Hoogland, Senior Operation Supervisor Noord
