Bij werken met straling en radioactieve stoffen komen risico’s kijken. Om ervoor te zorgen dat mensen die werken in branches waarbij ze te maken kunnen krijgen met stoffen met zogenaamde lage specifieke activiteit (LSA), is het van levensbelang dat een stralingsdeskundige correcte metingen uit kan voeren.
Het werk van een stralingsdeskundige in een notendop
Bij het winnen van olie en gas komen er verschillende stoffen mee uit de aarde waaronder stoffen die van nature licht radioactief zijn. Dit wordt aangeduid met NORM (Natural Occuring Radioactive Material). Deze stoffen hebben allen een eigen specifieke activiteit, de Low-Specific Activity (LSA).
Zoals de naam al doet vermoeden, zijn deze stoffen (licht) radioactief en gevaarlijk voor gezondheid. De drie meest voorkomende radioactieve stoffen die bij de winning van olie en gas omhoog komen zijn radon, radium en lood.
Naast het verrichten van metingen is het de taak van de stralingsdeskundige om de stralingshygiëne te bevorderen zodat er veilig gewerkt kan worden.
Stralingshygiëne is het geheel van maatregelen dat blootstelling aan vrijgekomen radioactieve straling beperkt of voorkomt. Deze regels zijn bedoeld om de nadelige effecten zo veel mogelijk te beperken. Voorbeelden van maatregelen zijn;
- In het lichaam binnendringen radioactieve stoffen voorkomen (oraal, inademing en via huid) door toepassen van adembescherming, hygiënisch werken en handen wassen voor eten, roken en toiletbezoek;
- Verspreiding van radioactieve stoffen voorkomen door een duidelijk werkgebied in te richten;
- Goede registratie van (besmette) materialen en afvalstromen.
Welke taken voert een stralingsdeskundige uit?
Stralingsdeskundigen worden veel ingezet in de olie- en gasindustrie, waar ze als Toezichthouders medewerker stralingshygiëne (Tms) toezicht houden op werkzaamheden waarbij NORM kan vrijkomen. Daarnaast werken ze in veel andere branches waar mensen in aanraking (kunnen) komen met straling, zoals de procesindustrie, voedselindustrie, bouw, infra en schroot- en afvalverwerking. Zij voeren onder andere de volgende taken uit;
Primair:
- (Preventief) Toezicht houden op het veilig werken aan radioactief besmette installaties;
- Instrueren van medewerkers over het veilig werken aan besmette installaties;
- Het verrichten van metingen ter controle op de aanwezigheid van radioactieve stoffen;
- Inrichten van een LSA area;
- Administratieve werkzaamheden m.b.t. radioactieve stoffen;
- Rapporteren aan installatie verantwoordelijke persoon.
Secundair:
- Preventief toezicht houden;
- Voorlichting geven om veiligheids-, gezondheids- en milieu-incidenten te voorkomen;
- Het verrichten van metingen ten behoeve van toxische stoffen, zuurstofgehalte en explosieve mengsels;
- Controleren of gewerkt wordt volgens werkvergunning;
- Repressief optreden in geval van incidenten;
- Bij incidenten (eerste) hulp verlenen.
Verschil Stralingsdeskundige 5a, b en Tms?
Tot 1 juli 2018 werd er gewerkt met vijf verschillende stralingshygiëneniveaus. Vanaf dat moment ging de wet Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming (Bbs) in en is het certificeringssyteem voor stralingsdeskundigen aangepast. De opleidingen tot Stralingsdeskundige niveau 5a en b zijn sindsdien vervallen en vervangen door de opleiding Toezichthoudend medewerker stralingsbescherming (Tms).
Mensen die voor 1 juli 2018 hun certificaat hebben gehaald worden vaak nog steeds Stralingsdeskundige 5b genoemd. Vanwege de verplichte bijscholing hebben zij echter dezelfde kennis en kunde als iemand die zijn/haar Tms certificaat heeft behaald.
IVM kan zowel stralingsdeskundigen 5a, 5b, Tms én Stralingsdeskundige Level 3 (Coördinerend Stralingsdeskundige) leveren voor on- en offshore projecten.
Meer weten?
Wil je meer weten over de stralingsdeskundigen van IVM en de werkzaamheden die zij uitvoeren? Neem vandaag nog contact met ons op.